แผนการจัดการเรียนรู้

โรงเรียนซางตาครู้สคอนแวนท์

แผนการเรียนรู้ที่ 1                     เรื่อง โครงสร้างและหน้าที่ของลำต้น
ชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 5                    รายวิชา ชีววิทยา       

1. ผลการเรียนรู้

สังเกต อธิบาย และเปรียบเทียบโครงสร้างภายในของลำต้นพืชใบเลี้ยงเดี่ยวและลำต้นพืชใบเลี้ยงคู่จากการตัดตามขวาง

                จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ผลการเรียนรู้

                นักเรียนสามารถ

                1. อธิบายและอภิปรายเกี่ยวกับโครงสร้างและหน้าที่ของลำต้น (K)

                2. สรุปเกี่ยวกับโครงสร้างภายในของลำต้น (K)

                3. ใช้ทักษะการหาความสัมพันธ์ของโครงสร้างภายนอกและภายในของลำต้น (P)

                4. มุ่งมั่นในการทำงาน (A)

2. สาระสำคัญ

                ลำต้น (stem) เป็นอวัยวะหรือส่วนของพืช ซึ่งมักจะเจริญขึ้นเหนือดินในทิศทางต้านต่อแรงโน้มถ่วงของโลก ซึ่งเป็นทิศทางที่เจริญตรงข้ามกับราก ยกเว้นลำต้นของพืชบางชนิดที่มีการเปลี่ยนแปลงไปเจริญอยู่ใต้ดิน และบางชนิดยังเป็นที่เกิดของใบอีกด้วย ลำต้นมีหน้าที่สำคัญ คือ เป็นแกนสำหรับพยุงและเป็นตัวกลางในการลำเลียงสารต่าง ๆ

                ลำต้นของพืชใบเลี้ยงคู่ มีลักษณะดังนี้ ข้อและปล้องไม่เห็นชัดเจน ตำแหน่งที่เกิดใบอยู่ตรงข้อบริเวณที่มีก้านใบติดอยู่ ซอกใบมีตาตามซอกซึ่งต่อไปเจริญเป็นกิ่งหรือดอก ผิวของลำต้นอาจมีลักษณะเรียบหรือขรุขระ สีของลำต้นอาจมีสีเขียวหรือมีสีอื่นปน และปลายยอดมีใบเกิดใหม่ขนาดเล็กซ้อนกันอยู่หุ้มยอดอัดกันแน่น

                ลำต้นของพืชใบเลี้ยงเดี่ยว มีลักษณะดังนี้ มีข้อและปล้องเห็นได้ชัดเจน ตำแหน่งที่เกิดใบอยู่ตรงข้อ โดยมีก้านใบซึ่งเปลี่ยนแปลงไปเป็นกาบใบหุ้มบริเวณข้อ ไม่เห็นตาตามซอกโผล่ออกมาและไม่ค่อยมีการแตกกิ่ง ผิวของลำต้นอาจมีลักษณะเรียบหรือขรุขระ สีของลำต้นอาจมีสีเขียวหรือมีสีอื่นปน และปลายยอดมีใบเกิดใหม่ขนาดเล็กซ้อนกันอยู่ใบม้วนตามยาวหุ้มยอด

3. สมรรถนะ

                1. ความสามารถในการคิด

                2. ความสามารถในการสื่อสาร

                3. ความสามารถในการแก้ปัญหา

                4. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต

4. สาระการเรียนรู้

                4.1 ความรู้

                1. นักเรียนสามารถอธิบายและอภิปรายเกี่ยวกับโครงสร้างและหน้าที่ของลำต้นได้

                2. นักเรียนสามารถสรุปเกี่ยวกับโครงสร้างภายในของลำต้นได้

                4.2 ทักษะ/กระบวนการ

                1. ใช้ทักษะการหาความสัมพันธ์ของโครงสร้างภายนอกและภายในของลำต้นได้

                4.3 คุณลักษณะอันพึงประสงค์

                1. มุ่งมั่นในการทำงาน

               

5. ชิ้นงาน/ภาระงาน

                1. ใบงานเรื่อง ลำต้น

6. การจัดการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ (สอนแบบสืบเสาะหาความรู้)

ขั้นที่ 1. ขั้นสร้างความสนใจ (engagement)

                1. ครูตั้งคำถามเพื่อเชื่อมโยงเข้าสู่เนื้อหา ถามนักเรียนว่า

                - นักเรียนจะสังเกตได้อย่างไรว่าบริเวณใดเป็นลำต้นหรือราก (สังเกตได้จากบริเวณรากจะไม่มีสีเขียวและมีรากแขนงแตกออกมา ไม่มีตาและไม่มี ข้อสำหรับลำต้นจะเห็นเป็นสีเขียวหรือมีสีอื่นร่วมด้วย มีใบเจริญออกด้านข้างของลำต้นตรงตำแหน่งข้อที่เห็นได้ชัดเจน สำหรับพืชใบเลี้ยงเดี่ยวจะเห็นข้อปล้องชัดเจนกว่าพืชใบเลี้ยงคู่)

                - จงยกตัวอย่างพืชใบเลี้ยงเดี่ยวและพืชใบเลี้ยงคู่ (ตามความคิดของนักเรียน)

                - นักเรียนคิดว่าโครงสร้างภายในของพืชใบเลี้ยงเดี่ยวและพืชใบเลี้ยงคู่เหมือนกันหรือไม่แตกต่างกัน

อย่างไร (ไม่เหมือนกัน เพราะมีโครงสร้างลักษณะภายในไม่เหมือนกัน)

ขั้นที่ 2 สำรวจและค้นหา (exploration)

                1. อธิบายภาพรวมของโครงสร้างของลำต้น เพื่อนำไปสู่การอธิบายรายละเอียดของลำต้นของพืชใบเลี้ยงคู่และพืชใบเลี้ยงเดี่ยว 

                2. ครูให้นักเรียนศึกษาใบความรู้เรื่อง ลักษณะภายนอกของลำต้นพืชในสภาพแวดล้อมต่างๆ ในภูมิภาคอาเซียน

                 3. ครูสุ่มตัวแทนนักเรียน ออกมานำเสนอและอภิปรายร่วมกันในชั้นเรียน

          4. ครูใช้คำถามเพื่อตรวจสอบความเข้าใจของนักเรียนและอภิปรายเพิ่มเติมในประเด็นที่นักเรียนไม่ได้กล่าวถึง

ขั้นที่ 3 อธิบายและลงข้อสรุป (explanation)

                1. นักเรียนร่วมกันสรุปความคิดรวบยอดเรื่องลำต้น เพื่อนำไปสู่ความแตกต่างของลำต้นพืชใบเลี้ยงคู่และพืชใบเลี้ยงเดี่ยว

                2. ครูเพิ่มเติมและทบทวนความรู้เรื่องโครงสร้างของรากและหน้าที่ของลำต้น

                3. ครูยกตัวอย่างแนวข้อสอบเข้ามหาวิทยาลัยให้นักเรียนช่วยกันวิเคราะห์

ขั้นที่ 4 ขยายความรู้ (elaboration)

                1. ครูให้นักเรียนยกตัวอย่างชนิดพืช ให้นักเรียนอภิปรายร่วมกันว่าพืชที่ศึกษามีโครงสร้างภายในของลำต้นพืชใบเลี้ยงคู่หรือพืชใบเลี้ยงเดี่ยว

ขั้นที่ 5 ประเมิน (evaluation)

                1. สุ่มเลือกนักเรียนออกมานำเสนอและแลกเปลี่ยนความรู้กับเพื่อนร่วมชั้น

                2. ครูทดสอบความเข้าใจของนักเรียนโดยการให้ตอบคำถาม ดังนี้

                - ลำต้นพืชใบเลี้ยงเดี่ยวและใบเลี้ยงคู่ มีความแตกต่างกันอย่างไร

                - ยกตัวอย่างโครงสร้างของลำต้นพืชใบเลี้ยงคู่

             

7. การวัดและการประเมินผล

1. สังเกตความสนใจและการเข้าร่วมกิจกรรม
2. การตอบคำถามในชั้นเรียน
3. การทำใบงาน

8. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้

                8.1 สื่อการเรียนรู้

                1. หนังสือเรียนวิทยาศาสตร์เพิ่มเติม

                2. ใบความรู้เรื่อง ลำต้น

                8.2 แหล่งการเรียนรู้

                1. ห้องสมุด

                2. อินเตอร์เน็ต

9. คำถามบูรณาการภาษาอังกฤษ

        What structure transports water through the stem of the plant?